Historia

W czasie I wojny światowej wszystkie akta Szkoły Podstawowej w Bistuszowej zostały zniszczone, jednak najważniejsze wydarzenia dotyczące jej początków oraz funkcjonowania zostały przekazane przez właściciela tutejszego obszaru dworskiego pana Bossowskiego oraz mieszkańców wsi, a spisane w pierwszej zachowanej kronice przez kierownika placówki szkolnej, który obejmował tę posadę w latach powojennych. Do 1907 roku dzieci ze wsi Bistuszowa uczęszczały do szkoły w Burzynie. W roku 1907 Rada Szkolna Krajowa założyła w tutejszej gminie szkołę. Budowę gmachu szkolnego ukończono i oddano do użytku w 1913 roku, wcześniej nauka odbywała się w prywatnym wynajętym budynku, po drugiej stronie drogi, naprzeciwko szkoły. W tymże roku stałym nauczycielem został mianowany pan Stanisław Wiatr.

Szkoła

W roku 1914 wybuchła I wojna światowa. Budynek szkoły został kilkakrotnie zajęty i splądrowany, najpierw przez wojska austriackie, a potem rosyjskie. Te ostatnie urządziły w nim szpital i coś w rodzaju cerkwi. Urządzenia szkolne takie jak ławki, tablica, stół i krzesła, tudzież urządzenia mieszkaniowe nauczycielskie zniszczono i rozebrano. Po ustąpieniu wojsk rosyjskich w 1915 roku nauczycielem z ostała Pani Boratyńska, która wkrótce została oddelegowana do innej miejscowości. Jej miejsce zajął Pan Grabownicki. Po wojnie szkołę na nowo urządzono i posadę kierownika szkoły objął ponownie Stanisław Wiatr, który powrócił z wojny. Musiał on stawić czoła codziennym problemom, jak np. pozyskanie funduszy na opał czy remont przeciekającego dachu. Pomimo tych problemów w szkole utworzono Koło Młodzieży (ilość uczestników wynosiła początkowo 19 osób), prężnie działające, prezentujące liczne przedstawienia m.in. na zjeździe Kół Młodzieży. Tak o ich występie pisze ówczesny kierownik: „Tutejsze Koło Młodzieży odegrało dwie sztuki, które z wielkim zainteresowaniem zajęły zebranych, a przeważnie inteligencję, tak miejscową, jaki i gości z Tarnowa”.

W 1927 roku szkoła liczyła 74 uczniów, w tym 46 chłopców i 28 dziewcząt, ale już w następnym roku liczba ta zwiększyła się do 90 osób. Frekwencja zależała w dużej mierze od pory roku. We wrześniu i na początku października była zazwyczaj najniższa z powodu robót polowych, w których dzieci często uczestniczyły, natomiast zwiększała się późną jesienią. Frekwencja spadała również podczas mroźnych zim. Jedna z nich tak została opisana w kronice przez ówczesnego kierownika szkoły: „Zima w tym roku szkolnym była nadzwyczaj silna. Mróz dochodził do -40stopni (…) Mrozów takich nie pamiętają tutejsi mieszkańcy od ponad 50 lat. Frekwencja w tym czasie była bardzo słaba. W styczniu uczestniczyło 32% uczniów, a w lutym 25% dzieci. W I i II oddziale nie realizowałem prawie nowego materiału od Bożego Narodzenia do 11 marca.”

W 1932 roku liczba dzieci uczęszczających na zajęcia szkolne wynosiła 116, w tym ze wsi Uniszowa 25, a z Kielanowic 4 dzieci. W 1934 roku, po 20 latach funkcjonowania szkoły, udało się wybudować studnię. Było to sporym osiągnięciem
i udogodnieniem jak na ówczesny czas. W tym samym roku zostało założone Koło Byłych Wychowanków Szkolnych, celem kontynuowania oświaty wśród młodzieży pozaszkolnej, a rok później działalność podjęło szkolne Koło PCK.

W 1937 roku obowiązki kierownika szkoły objął pan Józef Gawroński. Ówczesny stan budynku szkolnego był opłakany. Dziurawe rynny, brak dachówek, zniszczone chodniki wokół szkoły to tylko niektóre z wymienionych usterek wymagających pilnej naprawy. We wrześniu tego samego roku utworzono boisko do grania w piłkę, a także zawiązała się Spółdzielnia Uczniowska, której celem było prowadzenie sklepiku z artykułami szkolnymi. Dochód przeznaczony został na zakup zegara szkolnego. Funkcjonował Miejscowy Komitet Pomocy Zimowej, który pomagał materialnie najbiedniejszym dzieciom rozdając obuwie, odzież, a także organizując dożywianie w szkole.

Wraz z rozpoczęciem II wojny światowej obszar Bistuszowej opuściło wiele osób, uciekając na wschód, m.in. Państwo Bossowscy zostawili dwór pod opieką siostry i służby. II wojna światowa przyniosła kolejne spustoszenia. Ponownie zniszczeniu uległo wyposażenie szkoły. Zdewastowany został również ogród przyszkolny. Po wojnie zajęcia odbywały się na początku tylko w jednej klasie z powodu braku sprzętu szkolnego, dopiero po kilku tygodniach ławki, krzesła i inne niezbędne wyposażenie udało się uzyskać m.in. dzięki pomocy mieszkańców. Wobec dużych potrzeb i przy stosunkowo małym budżecie społeczność szkolna starała się sama pozyskiwać niezbędne środki finansowe, np. poprzez organizowanie festynów. Dochód z nich przeznaczano na zakup niezbędnych przedmiotów do szkoły.

W 1951 roku posadę kierownika szkoły objęła pani Wanda Strutyńska. Nauka szkolna odbywała się w dwóch budynkach szkolnych: w Bistuszowej oraz w budynku podworskim w Uniszowej. Liczebność szkoły wynosiła wówczas 114 dzieci. Organizowano akcje zbiórki makulatury, złomu, a uzyskiwane fundusze przeznaczano na wycieczki. Młodzież brała udział w licznych konkursach mających na celu np. upowszechnianie czytelnictwa i wzbudzanie zamiłowania do czytania książek czy propagowanie postawy ekologicznej.

W 1957 roku została utworzona Drużyna Harcerska. Liczba nauczycieli zwiększyła się do pięciu, co znacznie ułatwiło pracę, ponieważ liczba godzin lekcyjnych również uległa zwiększeniu. Ważnym wydarzeniem była elektryfikacja wsi. 17 grudnia 1959 roku w domach oraz budynku szkolnym rozbłysło długo oczekiwane światło elektryczne. W tychże latach zawiązał się zespól teatralny pod przewodnictwem nauczycielki Janiny Bień. Wystawiano wiele inscenizacji. Często odbywały się one w surowych warunkach, niemniej jednak wzbudzały szerokie zainteresowanie. Pod jej opieką działała również Spółdzielnia Uczniowska „Promyk”, prowadząca własną kronikę. Liczba uczniów sięgała wówczas 180 i była najwyższa w historii szkoły. W kolejnych latach liczba ta zmniejszała się i lekcje często prowadzono w klasach łączonych. W 1979 roku wybrano pieśń szkoły oraz hasło szkoły, które brzmiało: „Nauką i pracą zespalajmy nasze myśli i czyny.”

Pod koniec lat 70-tych i na początku 80-tych szkoła była świadkiem tragicznych wydarzeń rozgrywających się w państwie polskim, lecz pomimo to starała się prężnie i aktywnie działać. Istniało kilka organizacji, takich jak Spółdzielnia Uczniowska, Drużyna Harcerska czy PCK. Dnia 6 maja 1983 roku szkoła otrzymała telefon. W tym też roku do budynku doprowadzono wodę, a w kronice szkolnej zapisano, że w czynie społecznym przy kopaniu rowów i układaniu rur wzięło udział 45 ochotników, w tym także wszyscy nauczyciele. W tym czasie funkcję dyrektora szkoły pełniła pani Aleksandra Karpała, która poświęciła wiele czasu i serca szkole, dbała o uczniów, dobrą atmosferę oraz o stan techniczny trzech budynków, w których odbywała się nauka. W kronice szkoły znajduje się zapis, iż w tym czasie „w gronie nauczycielskim panuje atmosfera koleżeńska, polegająca na wzajemnym zrozumieniu i współpracy.”

W 1992 roku funkcję dyrektora szkoły objęła pani Anna Suchan i pełniła ją do października 2000 roku, po czym została skierowana do pracy w Samorządowym Centrum Edukacji w Tarnowie jako doradca metodyczny. W ostatnich latach praca szkoły koncentrowała się zarówno na uzyskiwaniu wysokich wyników nauczania, jak i na wychowaniu oraz kształtowaniu osobowości młodych ludzi. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że uczniowie naszej szkoły regularnie uzyskują bardzo wysokie wyniki na sprawdzianach po szkole podstawowej, zajmując czołowe miejsca w gminie, przekraczając średnie gminy, powiatu, województwa i kraju.

W naszym drugim domu bardzo wysoko cenimy wychowanie – wychowanie religijne, patriotyczne, prozdrowotne, prorodzinne i ekologiczne. Dzieci wraz z nauczycielami przygotowują imprezy i uczestniczą w licznych uroczystościach szkolnych, dbają o dziedzictwo kulturowe regionu oraz kultywują tradycje narodowe i rodzinne.

Uczniowie naszej szkoły rozwijają swoje zainteresowania i zdolności, biorąc czynny udział w pracach kół przedmiotowych, wielu konkursach – zarówno szkolnych, jak i gminnych oraz regionalnych, w zawodach sportowych i licznych wycieczkach. Największe sukcesy nasi uczniowie odnosili w konkursach: Gmina Ryglice – nasza mała Ojczyzna, konkursach ekologicznych, konkursach języka angielskiego, plastycznych, muzycznych, recytatorskich oraz w zawodach sportowych. Nasi uczniowie i absolwenci są naszą chlubą i wizytówką.

Szkoła ściśle współpracuje ze środowiskiem lokalnym; w jej murach odbywają się najważniejsze wydarzenia z życia obu wsi: wybory samorządowe i państwowe, dożynki, Dni Babci i Dziadka, zebrania wiejskie, a przedstawiciele społeczności lokalnej są zapraszani do szkoły i chętnie biorą udział w różnorodnych uroczystościach szkolnych.

Przez 100 lat istnienia zmieniała się szkoła, zmieniali się ludzie tutaj uczący się i pracujący. W naszej wdzięcznej pamięci pozostaną długoletni nauczyciele, pracownicy i ludzie szczególnie związani ze szkołą, na czele z naszą mistrzynią, wzorem Pedagoga i Człowieka – Janiną Bień, pani Zofia Gębala, pani Wiesława Rojek, pan Edward Patalas, pani Maria Kamień oraz pani Maria Smoleń, długoletnia przewodnicząca Komitetu Rodzicielskiego i „dobry duch” tej szkoły, pan Józef Kantor, pani Maria Wojtanowska oraz wielu, wielu innych ludzi życzliwych szkole, w tym także wielu rodziców, którzy codziennym oddaniem wspierali i wspierają pracę szkoły.

W 2003 roku rozpoczęła się rozbudowa szkoły przy jej pierwotnym budynku w Bistuszowej. Dzięki staraniom władz gminnych, a w szczególności pana Burmistrza Bernarda Karasiewicza, będzie ona wizytówką nie tylko wsi, ale i całej gminy.

Świętując dziś (01.07.2007 r.) piękny i ważny jubileusz setnej rocznicy powstania Szkoły Podstawowej w Bistuszowej, z ciekawością poznajemy jej długie i bogate tradycje, cieszymy się z sukcesów i osiągnięć naszych uczniów oraz absolwentów i z dumą oraz optymizmem patrzymy w przyszłość, niezłomnie wierząc w tę prawdę, że „pamięć o przeszłości oznacza zaangażowanie w przyszłość.”

Dnia 31 sierpnia 2008 roku Szkoła Podstawowa w Bistuszowej została zlikwidowana, a od 1 września 2008 roku uczniowie mogli uczęszczać już do nowego obiektu szkolnego prowadzonego przez Stowarzyszenie Bistuszowian i Uniszowian. Od teraz (01.09.2008r.) ich i naszą szkołą jest Publiczna Szkoła Podstawowa w Bistuszowej.