Logopeda szkolny

Rozwój mowy pod względem poprawnej wymowy głosek powinien zakończyć się około 6-7 roku życia. Dziecko mające trudności z prawidłową realizacją głosek trafia do logopedy.  Logopeda dokonuje diagnozy, a następnie planuje działania, wywołuje poprawnie brzmiące dźwięki i kontroluje postępy w terapii dziecka.

Mówienie jest nierozłącznie związane z oddychaniem oraz ze sprawnością narządów artykulacyjnych. Proces ten odbywa się dzięki koordynacji ruchów mięśni języka, warg, gardła, podniebienia, krtani i płuc.

W terapii logopedycznej bardzo ważne jest to, aby ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne były wykonywane  systematycznie. Dlatego też zaleca się ćwiczyć z dzieckiem codziennie przez 5-10 minut. Wykorzystujmy  każdą możliwą okazję – podczas zabawy, spaceru, kąpieli, w trakcie jazdy samochodem, w drodze do domu itp. Dzięki takim sukcesywnym działaniom, efekty terapii będą szybsze. Najbliższe otoczenie dziecka, czyli rodzina jest nieodzowna w terapii dziecka. Rodzic powinien zachęcać i motywować własne dziecko do wysiłku i stosowania się do wskazówek logopedy.

W  jaki sposób skutecznie zachęcić dziecko do ćwiczeń?

Każdy rodzic doskonale zna własne dziecko, wie co dziecko lubi i czym się interesuje. Domyśla się jakiej zabawki od niego oczekuje i co sprawia mu przyjemność.  Dzieci na ogół mówią nam o swoich ulubionych bohaterach z czytanych lub oglądanych bajek. Gimnastykę buzi i języka (zwłaszcza u młodszych dzieci) można więc zainicjować wkraczając w świat ulubionego bohatera, np. krecika, myszki, żabki, krasnoludka, tygryska itp. Może to być świat z bajki Stacyjkowo, Bolka i Lolka, Kubusia Puchatka, strażaka Sama, Zygzaka McQueena, Tomka i przyjaciół, księżniczek, laleczek, misiów itp. Próbujemy samodzielnie wymyślić bajeczkę, która powinna się spodobać naszemu dziecku. Jest to tzw. bajeczka fabularyzowana
z ćwiczeniami artykulacyjnymi, oddechowymi lub słuchowymi – ćwiczenia te mogą być różnorodne i mogą się wzajemnie uzupełniać.

A oto przykład takiej fabularyzowanej bajeczki z ćwiczeniami artykulacyjnymi.

 

„Urodziny pajączka”

            Mały pajączek Krzysiu ma dzisiaj urodziny. Bardzo się martwi, bo w jego domku jest okropny bałagan. Pajączek musi szybko posprzątać domek, bo zaraz przyjadą goście. Wysoko na suficie wisi rozległa pajęczyna, Krzysiu starannie ją wymiata (czubkiem języka „zamiatamy” po podniebieniu). Ale spójrzcie, jaka brudna jest podłoga? Pajączek szybko myje podłogę (przesuwamy językiem po dnie jamy ustnej). W szafkach okropny bałagan – wysypał się cukier i trzeba wysunąć szufladę (przesuwamy język leżący na dnie jamy ustnej jak najdalej do tyłu). Jeszcze tylko trzeba umyć okna – najpierw na poddaszu (wysuwamy język z buzi, przesuwając nim po górnych zębach i górnej wardze)a teraz w piwnicy (wysuwamy język z buzi, przesuwając nim po dolnych zębach i dolnej wardze). Pajączek już posprzątał w swoim domku, teraz wyszedł na podwórko i rozgląda się czy jadą goście (wysunięty język dotyka kącików ust). Nagle słychać w oddali stukot kopyt („klaskamy” językiem) to jadą goście. Pajączek poczęstował przyjaciół wspaniałym tortem (językiem wykonujemy w buzi kółka).Wszyscy dobrze się bawili, a pajączek Krzyś dostał  w prezencie szybki, czerwony  samochód (wibrujemy wargami). Był już późny wieczór, gdy przyjaciele udali się do swoich domów(oblizujemy językiem wewnętrzną stronę policzków).Pajączek pomyślał, że to był  pracowity, ale udany dzień i poczuł się bardzo zmęczony(kilka razy ziewamy).
 

W ten prosty sposób można skutecznie zachęcić dziecko do ćwiczeń usprawniających motorykę narządów mowy. A oto kilka propozycji w których znajdą Państwo różnorodne ćwiczenia artykulacyjne, oddechowe, słuchowe i inne. Warto je profilaktyczne zastosować bawiąc się ze swoim dzieckiem.

  1. Tońska – Morawiec A., Języczkowe przygody, Gdańsk, 2010
  2. Sprawka R., Graban J., Logopedyczne zabawy grupowe, Gdańsk, 2015
  3. Galewska – Kustra M., Z muchą na luzie ćwiczymy buzie, Warszawa, 2015
  4. Faściszewska M., Zabawy logopedyczne usprawniające narządy mowy, Gdańsk, 2011
  5. Szłapa K., Cmokaj, dmuchaj, parskaj, chuchaj. Ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne dla najmłodszych, Gdańsk, 2005